Na konkurs za program “Fondacija našeg kraja” mogu da se prijave sve neformalne grupe koje misle da u njihovoj zajednici postoji potreba za lokalnom fondacijom i koje imaju okvirnu ideju kako bi mogli da je uspostave i razviju.
Povod za razgovor sa Marijom Mitrović, direktorica za filantropiju i partnerstva Trag fondacije, i Vjekoslavom Vukovićem, koordinatorom programa filantropije te fondacije, je osnaživanje osnivanja lokalnih fondacija. Naime, Trag je pokrenuo program za Zapadni Balkan „Fondacija našeg kraja – Zajednica se pita!“ uz podršku fondacije Čarls Stjuart Mot i Porticus fondacije.
Poslije uspješno završenog konkursa u Srbiji, ideja je da se u Bosni i Hercegovini do 29. januara 2021. godine pronađu neformalne grupe od minimum troje ljudi koji žive u jednoj lokalnoj zajednici i koji su spremni da zajednički rade na osnivanju lokalne fondacije, kako bi kroz nju pokrenuli i dugoročno doprinosili društvenim promjenama u svom mjestu.
Prema riječima Marije Mitrović, odabrane grupe će u prvih 12 do 18 mjeseci prolaziti period inkubacije koji prethodi osnivanju lokalne fondacije.
U tom periodu dobijaće mentorsku podršku, ali i zadatak da u zajednici prikupe novac za rad svoje fondacije, a koji će Trag udvostručiti.
“Na taj način grupa će moći da testira da li su njihove ideje važne i njihovim sugrađanima i da li su ljudi u zajednici spremni da ih podrže, čime će napraviti dobar temelj za dugoročno održivu i nezavisnu lokalnu fondaciju koja može otvoreno i fleksibilno da podržava lokalne inicijative i tako doprinosi svom okruženju. Novitet je da će se sa svakom grupom koja uspešno preraste u lokalnu fondaciju, raditi i u godinama koje dolaze, kroz individualno savjetovanje, finansijsku podršku, organizaciju nacionalnih i regionalnih događaja i uspostavljanje odnosa sa fondacijama u regionu i relevantnim međunarodnim mrežama”, istakla je Marija.
Svaka lokalna fondacija je jedinstvena jer sprovodi aktivnosti relevantne za njenu zajednicu. Zato u Tragu žele da ohrabre grupe koje će od samog početka otvoriti komunikaciju sa zajednicom, stalno osluškivati njen puls i definisati svoje prioritete.
U Bosni i Hercegovini trenutno djeluju lokalne fondacije u Tuzli i Gradačcu.
Modelu koji Trag želi da podrži najbliža je Fondacija tuzlanske zajednice koja je osnovana 2003. godine, sa idejom razvoja lokalne zajednice na području Tuzlanskog kantona.
U trenutnom kontekstu, treba istaći da su lokalne fondacije u mnogim zemljama odigrale ključnu ulogu u adresiranju efekata pandemije. Upravo Fondacija tuzlanske zajednice već mjesecima sprovodi kampanju “Solidarno protiv korona virusa”, kojom prikupljaju sredstva za neophodnu opremu za medicinske radnike, sredstva za online školovanje socijalno ugroženih đaka i druge potrepštine za porodice koje su se našle na rubu egzistencije.
Osnovni zadatak svake lokalne fondacije biće prikupljanje sredstava u zajednici koja će koristiti za podršku lokalnim inicijativama građana.
Prikupljanje sredstava može se raditi na razne načine: kroz organizaciju događaja, razgovore sa lokalnim privrednicima ili animiranje građana putem društvenih mreža, a novac se može raspoređivati putem opštih i specijalizovanih fondova, namijenjenih nekoj određenoj temi (obrazovanje, kultura, zaštita životne sredine ili revitalizacija javnih prostora).
“Recimo, manje od 300 kilometara od granice Bosne i Hercegovine, funkcioniše Lokalna fondacija grada Temišvara koja je prvi novac za svoje funkcionisanje prikupila tako što se udružila sa organizatorima lokalnog sportskog maratona i tu sportsku manifestaciju su istovremeno proglasili i događajem na koji lokalne inicijative mogu da pošalju prijedloge svojih projekata i događajem u okviru kog prikupljaju sredstva da podrže te inicijative. Oni su kroz prodaju trkačkih brojeva, sponzorstva lokalnih preduzeća i dodatne donacije građana prikupili više od 10.000 eura, koje su organizatori maratona duplirali, i kroz taj fond je podržano 9 prijavljenih inicijativa”, objasnio je Vjekoslav Vuković i dodao da su projekti koje lokalne fondacije mogu da podrže raznovrsni.
“Jedan od nama najdražih je projekat kojim je lokalna fondacija podržala nabavku dvije veš mašine za gradsko naselje izgrađeno šezdesetih godina prošlog vijeka gde stanari nisu imali potrebnu kvadraturu i infrastrukturu za veš mašine u svojim domovima.”
One su postavljene u pomoćni objekat u centru naselja, a uskoro je taj objekat kroz razvrstavanje, pranje i slaganje veša postao mjesto okupljanja lokalnog stanovništva.
Vjekoslav pojašnjava da je svako pomalo doprinio njegovom opremanju tako da su se u prostoru našle stolice, stolovi i fotelje; ljudi su tu počeli da provode vrijeme jedni sa drugima, da se bave ručnim radom ili da zajedno prate sportske utakmice. Zajednica se povezala i vremenom je objekat obnovljen i nadograđen.
Sada se u tom objektu nalazi i mini-teretana i prostorija u kojoj se đaci lokalnih osnovnih škola igraju i druže.
– Sve ovo se desilo kao rezultat projekta u koji je inicijalno uloženo nekoliko stotina eura i nije potrebno mnogo da se ljudi pokrenu i da se u zajednici dese ogromne promjene nabolje koje traju dugo nakon što su inicijalna sredstva donirana od strane lokalne fondacije potrošena. Primjera je zaista mnogo, uspješne priče redovno objavljujemo na sajtu programa lokalnefondacije.ba, tako da sa radošću čekamo inicijative koje će lokalne fondacije sa kojima ćemo raditi, podržati u predstojećim godinama – rekao je Vjekoslav.
Sagovornici Nenada Blagojevića otkrivaju da će buduće lokalne fondacije podržavati i projekte koji imaju fizički vidljive rezultate i aktivnosti koji na druge načine unapređuju život građana.
“Pored finansijske podrške, veliki broj lokalnih fondacija svojim sugrađanima pruža mogućnost da se dodatno obrazuju, volontiraju i druže, da kvalitetno organizuju slobodno vrijeme sebi i svojoj djeci, da učestvuju na sportskim i kulturnim manifestacijama, pa čak i realizuju svoje preduzetničke ideje.”
“Mogućnosti ima mnogo i zato je važno da lokalna fondacija od samog starta pronađe način da ljude u svom okruženju pita šta im je važno i tako odredi prioritete koji se mogu adresirati relativno fleksibilno i u kratkom roku.”
Važno je i da odgovornost za sprovođenje ovih inicijativa ne preuzima isključivo na sebe, već da motiviše ljude da sve što mogu uzmu u svoje ruke jer će tako izaći iz apatije i steći povjerenje u to da mnogo toga oko sebe mogu riješiti sopstvenim snagama i bez nekih nedostižnih finansijskih i drugih ulaganja.”
Na ovaj konkurs mogu da se prijave sve neformalne grupe koje misle da u njihovoj zajednici postoji potreba za lokalnom fondacijom i koje imaju okvirnu ideju kako bi mogli da je uspostave i razviju.
– Ove fondacije djeluju na lokalu, u nekoj opštini ili kantonu, i djeluju nezavisno od drugih, već postojećih lokalnih struktura. One su prvenstveno tu da prikupljaju sredstva u svojoj lokalnoj zajednici kako bi tim sredstvima podržale realizaciju različitih lokalnih inicijativa, zapravo da spoje ljude koji imaju ideje sa onima koji imaju sredstva da ih realizuju. One služe i kao mjesto susreta za sve one koji inače ne bi imali mogućnost da se povežu i sprovode zajedničke akcije, tako da se može reći da one bude solidarnost i motivišu građane da pređu sa riječi na djela – istakla je Marija Mitrović.
Program „Fondacija našeg kraja” biće promovisan putem sredstava javnog informisanja, kao i preko dva online događaja u decembru i januaru, o čemu će zainteresovani biti obaviješteni putem sajta lokalnefondacije.ba, na društvenim mrežama Trag fondacije i preko svih drugih dostupnih kanala informisanja. Osim Tuzlanskog kantona gde već postoje lokalne fondacije, ljudi iz svih ostalih zajednica sa područja Bosne i Hercegovine imaju mogućnost da konkurišu na program.
Za više informacija pišite Vjekoslavu i Mariji na mejl lokalnefondacije@tragfondacija.org
Ideja je da se okupi što više ljudi različitih profila tako da su pozvani svi aktivisti, preduzetnici, umjetnici, IT-jevci, profesori, nastavnici, ljekari, radnice i radnici i drugi građani i građanke da pogledaju oko sebe, da okupe tim od minimum troje ljudi koji žele da učine svoje okruženje boljim mjestom za život i da se do 29. januara 2021. godine prijave za učešće na programu, tako što će popuniti formular koji mogu naći na stranici lokalnefondacije.ba.
Marija u civilnom sektoru radi više od 20 godina, a u Trag fondaciji vodi tim filantropije i partnerstava. Poslednjih osam godina vodi organizaciju VIRTUS nagrade za filantropiju, najprestižnijeg priznanja ovog tipa u Srbiji, pruža podršku organizacijama da povećaju nivo aktivizma i prikupljaju sredstva u svojim zajednicama i radi na prikupljanju sredstava od kompanija i pojedinaca usmjerenih na programe koje sprovodi Trag fondacija.
Vjekoslav radi na programima koji podstiču aktivizam građana i osnažuju inicijative formalnih i neformalnih grupa. U neprofitnom sektoru je aktivan još od srednjoškolskih dana, a posljednje četiri godine radi u timu za filantropiju i partnerstva Trag fondacije, na poziciji koordinatora. Prošle godine je uspješno koordinisao programom „Akademija održivosti” u okviru kojeg je 10 organizacija, u kratkom periodu, uspjelo da prikupi više od 33.000 eura za svoje projekte u lokalnim zajednicama.
Tekst: Nenad Blagojević www.pricesadusom.com; Fotografije: Tijana Janković Jevrić
